Ομάδα Δράσης Μαθητών για την προστασία των ζώων

Ένα κάλεσμα από το Δίκτυο Τέχνης και Δράσης – Οι άνθρωποι με τα μπαλόνια με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων

Χριστίνα Νομικού, Ιδρυτικό μέλος Δικτύου Τέχνης και Δράσης- Οι άνθρωποι με τα μπαλόνια  

Η αυξανόμενη  οικολογική κρίση έχει καταστήσει εμφανές ότι είναι αναγκαία η υιοθέτηση νέων αξιών, τόσο στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, όσο και στη σχέση των ανθρώπων με τη φύση, αφού η κατάσταση ηθικής ανομίας  που επικρατεί δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ανάμεσα στα πολλά προβλήματα που έφερε στην επιφάνεια η οικολογική, οικονομική και κοινωνική κρίση είναι και η κακοποίηση ζώων, καθώς  αρκετά δισεκατομμύρια ζώα κάθε χρόνο κακοποιούνται με ποικίλους τρόπους και για διάφορους λόγους από τον άνθρωπο. Είναι πλέον σαφές ότι εκτός των άλλων, χρειάζεται επαναπροσδιορισμός των ηθικών υποχρεώσεων που οφείλουν να αναλάβουν οι άνθρωποι απέναντι στα μη ανθρώπινα όντα του πλανήτη. 

Ειδικότερα, όσον αφορά τα ζώα συντροφιάς διαπιστώνεται ένα τεράστιο πρόβλημα, καθώς στην Ελλάδα έχει αυξηθεί ιδιαίτερα ο αριθμός των εγκαταλελειμμένων ζώων. Τα αδέσποτα ζώα  όμως δεν έχουν πιθανότητες να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού οι κίνδυνοι είναι πολλοί και ποικίλοι, όπως έλλειψη σίτισης, εσκεμμένη δηλητηρίαση (φόλες), τροχαία ατυχήματα, ασθένειες, κακοποιήσεις.  Η οικονομική κρίση είναι ένας λόγος εγκατάλειψης, αλλά σημαντικότερη αιτία είναι η κρίση αξιών και όχι η έλλειψη χρημάτων. Δυστυχώς, από πολλούς τα ζώα αντιμετωπίζονται σαν αντικείμενα, παιχνίδια που θα  παραγγείλουν, θα  αγοράσουν, θα παίξουν μαζί τους και όταν τα βαρεθούν, θα τα εγκαταλείψουν. Επίσης, η αγορά ζώων από τα pet shops δηλώνει αυτή τη λανθασμένη αντίληψη της καταναλωτικής κοινωνίας, που αντιμετωπίζει τα ζώα σαν καταναλωτικό προϊόν. Τα ζώα όμως είναι ζωντανά και συναισθανόμενα πλάσματα. 

Ένα επίσης πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι η κακοποίηση των ζώων. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2016 συνελήφθησαν 156 άτομα για κακοποίηση, βασανισμό ή θανάτωση ζώων από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, ενώ κατηγορήθηκαν αλλά 553 άτομα και σχηματίστηκαν περισσότερες από 940 δικογραφίες για τα συγκεκριμένα αδικήματα. Το ίδιο χρονικό διάστημα οι υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας κλήθηκαν να διαχειριστούν 1.060 καταγγελίες. Πρόκειται για περιπτώσεις είτε παθητικής κακοποίησης, π.χ. κάποιο ζώο, συνήθως συντροφιάς, εκτεθειμένο σε ένα μικρό χώρο κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες και χωρίς τροφή, είτε  ενεργητικής κακοποίησης, με τα ζώα να γίνονται θύματα φρικτής βιαιοπραγίας. Τα περιστατικά κακοποίησης ζώων απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και μέριμνα όταν γίνονται από παιδιά, καθώς όλο και περισσότερα στοιχεία συνδέουν την παιδική βία απέναντι στα ζώα με  προβλήματα στη ζωή του παιδιού  και μάλιστα θεωρούνται προειδοποίηση μελλοντικών βίαιων πράξεων ενάντια σε ανθρώπους.  

Δυστυχώς, δεν είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες της κοινωνίας η καλλιέργεια αξιών που σχετίζονται με τις υποχρεώσεις των ανθρώπων απέναντι στα ζώα, τα οποία αντιμετωπίζονται στις πόλεις σαν παιχνίδια και στην επαρχία σαν εργαλεία. Ωστόσο, μετά από τα σοβαρά περιστατικά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, αναδεικνύεται έντονα η ανάγκη καλλιέργειας φιλοζωικών αξιών στα παιδιά και την κοινωνία συνολικότερα. 

Καθώς η εκπαίδευση κατέχει σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια αξιών, απαιτείται σε όλες τις βαθμίδες της τα παιδιά να προσανατολίζονται σε δράσεις που θα καλλιεργούν την αγάπη και τον σεβασμό στα άλλα είδη ζωής και θα αναγνωρίζουν τις ανθρώπινες υποχρεώσεις προς αυτά. 

Με δεδομένο το κενό που υπάρχει όσον αφορά την προώθηση της φιλοζωικής κουλτούρας στους μαθητές και τις οικογένειές τους, το Δίκτυο Τέχνης και Δράσης- Οι άνθρωποι με τα μπαλόνια  προτείνει στα σχολεία να αναλάβουν δράση με  το πρόγραμμα «Ομάδα Δράσης Μαθητών για την προστασία των ζώων», με σκοπό να ενισχυθούν οι μηχανισμοί πρόληψης κακοποίησης και εγκατάλειψης των ζώων και να εδραιωθεί φιλοζωική κουλτούρα. Στόχοι του προγράμματος είναι οι μαθητές να ευαισθητοποιηθούν και να καλλιεργήσουν δεξιότητες ώστε να αναλάβουν δράσεις για την προστασία των ζώων και ειδικότερα για την προστασία των αδέσποτων της περιοχής.

Συγκεκριμένα, προτείνεται οι μαθητές να διαπιστώσουν τα προβλήματα που υπάρχουν σε σχέση με τα ζώα της περιοχής τους και με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών να οργανώσουν ένα σχέδιο δράσης. Να αναζητήσουν τοπικούς φορείς που θα υποστηρίξουν τις δράσεις τους (φιλοζωικές οργανώσεις, δήμος, ΜΚΟ, επαγγελματίες), να αναπτύξουν συνεργασίες, να προγραμματίσουν ομιλίες και παρουσιάσεις, να δημιουργήσουν αφίσες ενημέρωσης και να προτείνουν στην  κοινότητα και την τοπική αυτοδιοίκηση δράσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τα ζώα της περιοχής. 

Ο ρόλος του Δικτύου Τέχνης και Δράσης είναι υποστηρικτικός  προς τα σχολεία, με τη διοργάνωση σεμιναρίων, ομιλιών και εργαστηρίων από ειδικούς σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους Καινοτόμων Δράσεων- Σχολικών Δραστηριοτήτων και τους Σχολικούς Συμβούλους.   Επίσης, στο σχετικό ιστολόγιο του Δικτύου αναρτώνται οι εργασίες και οι δράσεις  των σχολείων, με σκοπό τη διάχυση των καλών πρακτικών. 

Στόχος του Δικτύου Τέχνης και Δράσης είναι το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα να υπερβεί το στάδιο της απλής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και να δημιουργηθεί ένα ενεργό δίκτυο συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη της σχολικής και της τοπικής κοινότητας που θα αναλάβει δράσεις για την προστασία των ζώων (π.χ. προστασία αδέσποτων, δίκτυο υιοθεσιών, μείωση εγκατάλειψης κα). 

Η πρώτη ημερίδα ήδη πραγματοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου σε συνεργασία με το Ράλλειο Γυμνάσιο και Λύκειο Θηλέων Πειραιά,  με τη συμμετοχή αξιόλογων ομιλητών (περισσότερες πληροφορίες εδώ) και ολοένα αυξάνονται οι προσκλήσεις από σχολεία και άλλους φορείς για ενημέρωση σχετικά με το πρόγραμμα. Καθώς το σχολικό έτος προχωρά προς το τέλος του οργανώνεται η δεύτερη ημερίδα του προγράμματος, αφιερωμένη στα σχολεία που επιθυμούν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους. Η ημερίδα προγραμματίζεται για τις 20 Μαΐου στην Αθήνα. Όσα σχολεία ενδιαφέρονται να συμμετέχουν μπορούν να στείλουν email στο art.balloonpeople@gmail.com.

Οι συντονίστριες του προγράμματος Ειρήνη Παγίδα, Έλενα Καραγιάννη, ΄Εφη Δουβίτσα και Χριστίνα Νομικού (στοιχεία επικοινωνίας εδώ ) είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου για περισσότερες πληροφορίες.